غلام رضا مهتر (1320-1361ش)

ارباب و فعال اجتماعی

غلام رضا مهتر در 22 جوزای سال 1320ش، در قریه میسه چهل باغتوی پشی، در یک خانواده متنفذ و صاحب اعتبار قومی دیده به جهان گشود. ایشان به‌دلیل برخورداری از هوش و ذکاوتی که داشت، توانست در سنین جوانی، در موقعیت اجتماعی بالایی قرار بگیرد. وی در سخنوری، دارای فصاحت کلام بوده و رابطه خوبی با دولت وقت داشت. در برج اسد 1361 هجری شمسی، وی در یک کمین مورد حمله قرار گرفت و کشته شد. به ارتباط قتل غلام رضا مهتر، سیزده نفر متهم، چهار نفر هریک بنامهای غلام‌نبی ارباب، اسحاق کربلای، عبدل زوار و ملا ابراهیم را برای تحقیق به مرکز شورای علما انتقال داده و به مدت پنج ماه از اول اسد الی آخر ماه قوس سال 1361 زندانی می‌نمایند.

افراد متهم به قتل در این مدت تحت استنطاق و بازجویی قرار می‌گیرند و در جریان بازجوی به هیچ سند و ثبوت مبنی بر قاتل بودن افراد متهم بدست نمی‌آید. هیئتی دومی از طرف شورای علما دوباره به چهل باغتوی پشی می‌آید و با دادن استعلام به موسفیدان چهل باغتوی پشی، جویای پاسخ در مورد قاتل بودن و یا نبودن متهمان می‌شوند؛ موسفیدان در پاسخ می‌گویند‌ که «علم‌الیقین قطعی در مورد قاتل بودن موسفیدان آهنکشته نداریم» (حاجی اقبال؛ علی محمد کلانتر، 1401:10/ برگرفته از مدخل غلام نبی ارباب، نوشته یزدان حاتمی درین کتاب)

هیئتِ موظف، به موسفیدان چهل باغتوی پشی، وظیفه می‌دهند که در مورد قضیه قتل غلام رضا مهتر فیصله نمایند. در متن فیصله خط موسفیدان چهل باغتو که به قلم مرحوم مدیر‌‌انور شاجوی تحریر شده، چنین آمده است:« از آنجایی که روحانیون و موسفیدان چهل باغتوی پشی علم الیقین قطعی مبنی بر قاتل بودن اسامی هریک غلام‌نبی ارباب، اسحاق کربلای، عبدال زوار و ملا ابراهیم در مورد ترور غلام رضا مهتر ندارند، افراد مذکور بی‌گناه دانسته می‌شوند. اما مردم آهنکشته به سبب قطع شانزده اصله درخت غیر مثمر غلام رضا مهتر و دلگیری وارثان مقتول ملزم به پرداخت 50000 پنجاه هزار افغانی به وارثان مرحوم غلام رضا مهتر می‌باشند. با پیدا شدن قاتل/ قاتلان اصلی مبلغ 50000 پنجاه هزار افغانی به مردم آهنکشته باید پس مسترد گردد.» (مدیر انور، فیصله خط،1360)

قبل از قتل غلام رضا مهتر، قریه آهنکشته با مهتر دعوای حقوقی حق‌آبه و جنجال زن شوهردار را داشتند که ابراهیم غلام‌علی از میانه آورده بود. در جریان این مناقشه و دعوا مردم آهنکشته یک شب در حدود شانزده اصله درخت غیرمثمر غلام‌رضا مهتر شبانه قطع و با خود می‌برند (ملا ابراهیم، 1401:11/ مدخل غلام نبی ارباب درین کتاب)

سرانجام درباره قتل غلام رضا مهتر کدام نهاد تحقیقی بازجویی نکرده و قاتلان غلام رضا مهتر تا امروز شناخته نشده.

{هرچند گفته می‌شود که عامل قتل غلام رضا مهتر، فلان اشخاص بوده‌اند و یکی از متنفذ محلی، پیام صوتی داده و موضوع را افشا کرده است. اما چون من هنوز این پیام صوتی را نشنیده‌ام، قضاوت نمی‌توانم.} (ن. نظری)

منابع: برگرفته شده از مدخل غلام نبی ارباب، نوشته یزدان حاتمی درین کتاب، ماجرای غلام رضا مهتر.

نویسنده: محمد اکرم براتی

اصلاح و ویرایش، نادرشاه نظری، می‌2023